Orijinal Yazı: Should All Breastfed Babies Have Above Average Weight Gains?
Yazar: Nancy Mohrbacher, IBCLC, FILCA
Çeviren: Özlem Şahin
Düzeltmeler: Arzu Yucekaya Bat, Dilek Özgür
Düzeltmeler: Arzu Yucekaya Bat, Dilek Özgür
Pek çok ebeveyn, anne sütüyle beslenen bebekleri %50`lik persentili tutturamayınca kendilerinde bir kusur olduğuna inanıyor. Çocuklarımızın daha iyi gelişmesini istemek gayet insani bir şey olmakla beraber, daha yüksek kilo persentilindeki bebeklerin “daha sağlıklı” veya “daha iyi” olduğu varsayımı, büyüme tabloları ve bunların ne anlama geldiği konusunda temel bir yanlış anlama olduğunu ortaya koyuyor.
Büyüme tablosunun amacı, bir bebeğin gelişimini bir persentiller serisi üzerinde takip etmektir. Ortalama bir bebek de bu persentil serisinin %50 sinde yer alir. Bunun kilo açısından gerçek anlamı, 100 çocuktan 49’unun kilosunun daha düşük, 50’sinin daha yüksek olduğudur. Daha yüksek persentildeki bir kilo daha “iyi” veya daha düşük persentildeki bir kilo daha “kötü” değildir. Tanımı gereği, her persentilde sağlıklı çocuklar olacaktır. Bazıları iri, bazıları minyon olur, fakat ölçüldükleri persentil genel sağlıklarını veya gelişimlerini yansıtmayabilir.
Nasıl %5’lik persentildeki bir çocuğun gelişimi kesinlikle düşük diyemiyorsak %95’lik persentildeki bir çocuk için kesinlikle çok iyi gelişiyor diyemeyiz. Bu, gelişimin ancak bir süreç içinde değerlendirilebilmesindendir. Örneğin, çok küçük doğmuş bir prematüre bebek ilk zamanlar iyi kilo alıyor olsa da düşük persentilde bir kiloya sahip olacaktır. Aynı şekilde, hamileliği sırasında annenin kan şekeri yüksekse, çok kilo aldıysa veya doğum sırasında serumla çok sıvı verilmişse bebeğin kilosu olması gerektiğinden yüksek olabilir. Bunun gibi durumlarda, doğumda iri olan bir bebek zamanla persentil olarak gerileyerek genlerinin belirlediği kendi doğal kilosuna yaklaşabilir (1).
Kafası karışık olanlar sadece ebeveynler değildir. İngiltere’de yapılan bir araştırmada2 hem annelerin hem de sağlık görevlilerinin büyüme eğrilerini nasıl algıladıkları incelenmiş ve çoğu annenin takip eden kontroller arasında çocuğun kilo alımının yeterliliğinden endişe duydukları ve hem annelerin hem de sağlık görevlilerinin hatalı olarak %50’lik persentile ulaşmayı hedef olarak gördükleri ortaya çıkmış. Bebekler %50’lik persentilin altına düştüğünde, sağlık görevlilerinin çoğu zaman anneye formül mama ve ek gıda tavsiye ettiği ve böylece bebeğin kilosunu artırmaya, bu “istenen”persentile ulaşmaya çalıştığı görülmüş. Araştırmacıların vardığı sonuca göre sağlık görevlilerinin anne sütüyle beslenen bebeklerin gelişimini değerlendirme ve anne sütünü engellemektense, emzirme sürecini nasıl destekleyecekleri konusunda daha fazla eğitime ihtiyaçları var.
Normal gelişim, bir bebeğin sağlıklı bir hızda kilo alması, boyunun uzaması ve baş çevresinin iyi büyüyor olması demektir. Bir bebeğin büyüme eğrisindeki tek bir nokta asla bebekle ilgili diğer verilerden bağımsız değerlendirilmemeli, mutlaka diğer noktalarla karşılaştırılmalıdır. Emzirmenin nasıl gittiğini gösteren doğru resmi, bebeğin günler, haftalar, aylar zarfındaki büyüme düzeni gösterir. Eğer bebek belli bir hızda ve iyi bir şekilde büyüyorsa, içinde bulunduğu persentil önemsizdir.
Fakat zaman geçtikçe, bebeğin yaşa göre kilo persentilinde düşüş olursa, öncelikle kullanılan tablonun emzirme normlarına göre hazırlanmış bir tablo olup olmadığını belirlemek önemlidir. Zira çoğu böyle değil. (Dünya Sağlık Örgütünün sadece anne sütüyle beslenen bebekleri baz alan büyüme tablosu için tıklayınız.) Eğer tablo anne sütünü baz alarak hazırlanmışsa ve bebeğin yaşına göre kilo persentilinde düşüş varsa, bu dikkat edilmesi gereken bir durumdur ve emzirme konusunda geliştirilebilecek unsurlar araştırılmalıdır.
Nancy Mohrbacher, IBCLC, FILCA
Referanslar:
1. Mohrbacher, N. Breastfeeding Answers Made Simple: A Guide for Helping Mothers. Amarillo, TX: Hale Publishing, 2010.
2. Sachs, M., Dykes, F., & Carter, B. Feeding by numbers: an ethnographic study of how breastfeeding women understand their babies' weight charts.Int Breastfeed J 2006; 1:29.
3. DSÖ Anne Sütüyle Beslenen Bebekleri Baz Alan Büyüme Tablosu:
