NOT: Acil ve Afet Durumlarda Bebek Beslenmesiyle ilgili tüm kaynaklarimiz bu sayfada bulabilirsiniz:
Afetlerde ve Acil Durumlarda
Bebek ve Küçük Çocuk Beslenmesi
2005
Çeviren: Erdem Kutlu
Düzeltmeler: Çiğdem Kayacık, Timea Kutlu, Ayşe Glass Sabah
Bebek ve küçük çocuklar, afet durumlarında ortaya çıkabilecek ciddi hastalıklara karşı çok daha savunmasızdır ve çok daha dikkatlı beslenmeleri gerekir. Bu durumda, artan ishal ve enfeksiyon hastalıkları riski nedeniyle emzirmeye devam edilmesi çok önemlidir. Buna ek olarak, emzirmeyle sağlanan güven hissi ve yakınlık, afet ortamındaki kaotik koşullarda hem anne hem bebek için hayati önemdedir.
Biberon ve formula ile beslenmenin riskleri; hijyenik olmaması, kalabalık, sınırlı su ve yakıt erişimi nedeniyle önemli ölçüde artmıştır. Emzirmenin önemi afet durumlarında çok daha fazladır çünkü anne sütü, bebek ve küçük çocuklar için ulaşılması mümkün tek sürdürülebilir besin olabilir.
Afet ortamında bazen kadınların elinde olan tek aile planlama yöntemi, uzun süre sadece emzirerek beslemeye devam etmektir. Ayrıca, kadınlar kendi yetkinliklerinin onaylanmasına ihtiyaç duyar ve emzirmek onlar için, stresli bir durumda sürdürebilecekleri önemli bir geleneksel roldür.
Afet Durumlarında Emzirme Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar:
Baskı ve Stres altındaki anneler emzirebilirler
Anne sütünün meme ucuna inmesi, stresten etkilenebilir ancak üretimi etkilenmez. Bu iki süreç tamamen farklı hormonlar tarafından kontrol edilir. Süt salınması sorununun tedavisi daha çok emzirmektir. Emzirme, oksitosin (süt indirme hormonu) salınmasını artırarak sütün meme ucuna inmesini sağlar. Araştırma sonuçlarına göre, emziren annelerin strese duyarlılıkları daha azdır. Dolayısıyla anneleri emzirmeye teşvik etmek, stres seviyelerinin azalmasına yardımcı olur.
Yeterli Beslenemeyen Kadınlar Yeterli Süt Üretebilir
Gerçek anlamda süt üretiminin yetersiz olduğu durumlar (çok nadir) ve yanlış algılama arasındaki farkı anlamak çok önemlidir. Anne sütü üretimi, çok eksik beslenen kadınlar dışında (tüm kadınlar içinde sadece %1) kalite ve miktar açısından koşullardan etkilenmez. Eksik beslenme durumunda asıl zorlanan kişi annedir, bebek değildir. Bunun çözümü de, bebeği değil, anneyi beslemektir. Anne, patojenlerden çok daha az etkilenir ve açık olarak daha çok besine ihtiyacı vardır. Annenin beslenmesini sağlayarak hem anneye hem bebeğe yardım etmiş ve hiçbirine zarar vermemiş olursunuz. Bebeğe destek besinler vermeniz durumunda, emzirme azalacağından, anne sütü üretimini de azaltmış olacağınızı lütfen unutmayın. Sütün yetersizliği durumundaki çözüm, daha sık ve uzun emzirmektir.
Emzirmeyi bırakmiş bir anne TEKRAR emzirebilir.
Meme ucunun yeterince uyarılması ve sütün sağılması halinde, kadınlar tekrar laktasyona başlayabilir ve süt üretebilirler. Bu uyarım, gönüllü bir bebek hatta daha büyük bi çocuk, el ile sağma ve uyarma veya pompa yardımıyla gerçekleştirilebilir. Bu süreç birkaç gün veya birkaç hafta sürebilir. Annelerin bu süreçte desteğe, yeterli besine, suya ve mümkün olduğu kadar stresten uzak bir ortama ihtiyaçları vardır. Süt üretimi normale dönene kadar, bebeklerin risksiz ve yeterli beslenmeye devam etmeleri gerekir.
Emziren Anneler Özel Desteğe İhtiyaç Duyarlar.
Afet Durumlarında Emzirme Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar:
- Kadınlar stres altında emziremezler
- Gıdasız kalan kadınlar yeterince süt üretemezler
- Memeden kestikten sonra geri dönüş yoktur
- Emzirmeye teşvik Programları yeterlidir
- Mama afet durumlarında bir gerekliliktir.
Baskı ve Stres altındaki anneler emzirebilirler
Anne sütünün meme ucuna inmesi, stresten etkilenebilir ancak üretimi etkilenmez. Bu iki süreç tamamen farklı hormonlar tarafından kontrol edilir. Süt salınması sorununun tedavisi daha çok emzirmektir. Emzirme, oksitosin (süt indirme hormonu) salınmasını artırarak sütün meme ucuna inmesini sağlar. Araştırma sonuçlarına göre, emziren annelerin strese duyarlılıkları daha azdır. Dolayısıyla anneleri emzirmeye teşvik etmek, stres seviyelerinin azalmasına yardımcı olur.
Yeterli Beslenemeyen Kadınlar Yeterli Süt Üretebilir
Gerçek anlamda süt üretiminin yetersiz olduğu durumlar (çok nadir) ve yanlış algılama arasındaki farkı anlamak çok önemlidir. Anne sütü üretimi, çok eksik beslenen kadınlar dışında (tüm kadınlar içinde sadece %1) kalite ve miktar açısından koşullardan etkilenmez. Eksik beslenme durumunda asıl zorlanan kişi annedir, bebek değildir. Bunun çözümü de, bebeği değil, anneyi beslemektir. Anne, patojenlerden çok daha az etkilenir ve açık olarak daha çok besine ihtiyacı vardır. Annenin beslenmesini sağlayarak hem anneye hem bebeğe yardım etmiş ve hiçbirine zarar vermemiş olursunuz. Bebeğe destek besinler vermeniz durumunda, emzirme azalacağından, anne sütü üretimini de azaltmış olacağınızı lütfen unutmayın. Sütün yetersizliği durumundaki çözüm, daha sık ve uzun emzirmektir.
Emzirmeyi bırakmiş bir anne TEKRAR emzirebilir.
Meme ucunun yeterince uyarılması ve sütün sağılması halinde, kadınlar tekrar laktasyona başlayabilir ve süt üretebilirler. Bu uyarım, gönüllü bir bebek hatta daha büyük bi çocuk, el ile sağma ve uyarma veya pompa yardımıyla gerçekleştirilebilir. Bu süreç birkaç gün veya birkaç hafta sürebilir. Annelerin bu süreçte desteğe, yeterli besine, suya ve mümkün olduğu kadar stresten uzak bir ortama ihtiyaçları vardır. Süt üretimi normale dönene kadar, bebeklerin risksiz ve yeterli beslenmeye devam etmeleri gerekir.
Emziren Anneler Özel Desteğe İhtiyaç Duyarlar.
Genel Emzirmeyi Teşvik ProgramlarıYeterli DEĞİLDİR.
Sağlık pratisyenlerinin emzirme ve laktasyon yönetimi ile ilgili çok az bilgi sahibi oldukları, geliştirme programlarında görülen derslerden anlaşılmaktadır. Aynı şey, acil durum programları için de geçerlidir. Şiddet içeren durumlar sebebiyle yaşadıkları yeri terk eden ve afet bölgesinde bulunan kadınların emzirmeyle ilgili sorun yaşama riski çok daha büyüktür. Annelerin sadece motivasyona değil, yardıma ihtiyaçları vardır. Yardım kuruluşları ve saha çalışanları, süt üretim fizyolojisi ve yeterli emzirme için annelere gerekli desteğin sağlanması ile ilgili eğitime tabi tutulmalıdırlar. Örneğin; doğru emzirme pozisyonunun sağlanması, etkin emzirme ve ilgili sorunlara çözümler gibi. Bazı durumlarda, emzirme uzmanlarının yardımı gerekli olabilir. Annelerin, sütlerinin yetersiz olduğu kanısına kapılmaları, emzirmeyi erken kesmeye sebep olan başlıca faktörlerden biridir. Bu yanlış algı, acil durumun getirdiği stres ile daha da yoğunlaşabilir. İlgilenmemiz gereken ilk konu, optimal emzirme davranışlarının gerçekleştiğinden emin olmaktır. Özellikle yeterli sütü olmadığını düşünen emziren annelere beslenme konusunda öncelik verilmeli, travmalarla ilgili danışma ve destek sağlanmalıdır. 6 aydan küçük bebeklere besin verilmesi ve susuzluğa karşı bebeklere ağız yoluyla su içirilmesi gibi optimal emzirmenin önünü tıkayan kurallar ve davranışlar durdurulmalıdır. Başarılı emzirmenin sağlanması, kadının kendine ve ailesine bakma yeteneği için önemli olan özgüveninin geri gelmesi ve güçlenmesine katkıda bulunur.
Mama her zaman gerekli DEĞİLDİR.
Acil durumlarda bebekleri ve küçük çocukları anne sütü alternatifleri ile beslemek son derece risklidir. Sadece dikkatli bir şekilde ele alındıktan sonra ve ortaya çıkabilecek problemlerin tam olarak bilincinde olarak buna girişilmelidir.
Anne sütü alternatiflerinin bu şartlar olduğunda düşünülebilir:
Mama her zaman gerekli DEĞİLDİR.
Acil durumlarda bebekleri ve küçük çocukları anne sütü alternatifleri ile beslemek son derece risklidir. Sadece dikkatli bir şekilde ele alındıktan sonra ve ortaya çıkabilecek problemlerin tam olarak bilincinde olarak buna girişilmelidir.
Anne sütü alternatiflerinin bu şartlar olduğunda düşünülebilir:
- Sadece afet durumunun özel koşullarında,
- Acil durum boyunca temin edilebilir olduğunda,
- Su, yakıt, ishal tedavileri ve diğer sağlık destekleri mevcut olduğunda,
- Acil durum sona erdiğinde, emzirmenin tekrar başlatılması için gerekli planlar hazır olduğunda,
Afet Durumunda Optimum Emzirme Uygulamaları:
- Doğumdan sonra bir saat içinde emzirmenin başlamasının sağlanması
- Bebeğin memeyi etkin kavraması
- 6 aya kadar sıklıkla ve bebek her istediğinde emzirilmesi
- 6 aya kadar sadece emzirme ile beslenme sağlanması
- 6 aydan sonra destek besinlere başlandığında dahi, emzirmeye devam edilmesi
- 2 yaşına kadar veya sonrasında da emzirmenin devamı
- Hastalık durumunda daha sıklıkla ve sürekli şekilde emzirilmesi
- Hastalık sonrasında, gelişimin normal ivmesine kavuşması için sıklıkla emzirme
Afet durumları genellikle akıl karıştırıcı ve kaotiktir. Kimin neye ihtiyacı olduğunun belirlenmesi mutlak ilk adımdır.
Emzirmenin korunması ve desteklenmesi için gerekli ilk adım, emzirilen veya emzirilmesi gereken bebeklerin ve ayrıca geçici veya sürekli olarak annelerinden ayrı kalmış bebeklerin tesbitidir.
Sonuç olarak, üç grup oluşturulabilir:
- Birinci grup sadece emzirme desteğine ihtiyacı olanlardan,
- ikinci grup daha yoğun tekrar laktasyona başlamadesteğine ihtiyacı olanlardan
- son olarak anne sütü alternatiflerinin kesinlikle gerekli olduğuna karar verilmiş ve çok dikkatli şekilde yönlendirilmesi ve gözlenmesi gerekenlerden oluşur.
Bu grafik Infant Feeding in Emergencies: Policy, Strategy & Practice. Report of the Ad Hoc Group on Feeding in Emergencies: May 1999’dandır ve Emergency Nutrition Network tarafından sitelerinde yayınlanmıştır. http://www.ennoline.net/ife/index.html
Daha Fazla Bilgi için:
https://www.ennonline.net/ife/iferesourcesoutputs
Maalesef bu konuda Türkçe kaynak henüz yok. Acil durumlarda bebek ve küçük çocuk beslenmesi ile ilgili çalışan sağlık personellerinin eğitilmesi için DSÖ tarafından hazırlanan rehberler acil bir şekilde Türkçeye çevirilmeli ve Türkçe yayınlanmalıdır. (18/01/2016)
Maalesef bu konuda Türkçe kaynak henüz yok. Acil durumlarda bebek ve küçük çocuk beslenmesi ile ilgili çalışan sağlık personellerinin eğitilmesi için DSÖ tarafından hazırlanan rehberler acil bir şekilde Türkçeye çevirilmeli ve Türkçe yayınlanmalıdır. (18/01/2016)
