Kanser ve Emzirme

Diana West, BA, IBCLC

Çeviren: Çiğdem Kayacık - Ayşe Tuğba Kartal

Bu yazıda, emzirme sürecindeki annelerden kanserle veya ihtimali ile  yüzleşenlerin sıkça sorduğu soruların cevaplarını bulacaksınız.

Kanserli bir meme ile emzirilmek herhangi bir şekilde bebeği kanser yapmaz.

Bebekler kanserli bir memeyi emmeyi her zaman REDDETMEZ, ancak habis dokunun gelişmesiyle birlikte sütün tadı değiştiğinde veya süt miktarı azaldığında memeyi reddeden bebekler olduğu bilinmektedir.

Mikrokalsifikasyonlar özellikle uzun süre emziren kadınlarda karşılaşılan meme dokusundaki minik kalsiyum birikimleridir. Eşit dağılımı normaldir ve genellikle bir kanser göstergesi değildir. Kümeler halinde birikiminin habis olması daha muhtemeldir.

Patoloji teşhisinde kullanılan görüntüleme teknikleri (ultrason, mamografi, manyetik rezonans görüntüleme (MRG), pozitron emisyon tomografisi (PET), MIBI sintigrafi, elektrik empedans tomografi (EET), bilgisayarlı tomografi (BT)/bilgisayarlı eksenel tomografi, termografi, transilüminasyon) girişimsel değildir ve süt üretimini ya da güvenliğini etkilemez. Meme dokusu yoğunluğunun süt salgısı nedeniyle artmış olması, sonuçları yorumlamayı bir miktar zorlaştırabilir. Yine de doğru sonuçlara ulaşmak mümkündür. Bu işlemler için emzirmeye son veya ara vermek gerekli değildir.

Galaktografi, meme ucundan bir süt kanalına doğru sokulan bir katater yardımıyla, kanal içine röntgen ile gözlemlenebilen bir radyoaktif madde enjekte edilerek veya kanal iç duvarını görüntülemek amacıyla minyatür bir kamera yerleştirilerek yapılır.  Kesi veya doku çıkarma işlemi olmadığı ve radyoaktif madde anne veya bebeğin dokuları tarafından emilmediği için (lütfen aşağıya bakın) süt üretimine ya da güvenliğine etki etmez.

İğne aspirasyonu sıvı dolu kistlerin veya galaktosellerin içeriğinin boşaltılmasını sağlar, süt üretimine ve sütün güvenliğine etki etmez.

Biyopsi, tanı analizi için doku örneği alınmasıdır. Uygulanan tekniğe, alınan doku miktarına ve kesi yerine bağlı olarak süt kanalları veya sinirler zarar görebilir. Memenin üst-iç kadranına uygulanan kesiler genellikle en az zararlı olanlar iken, areola etrafına yapılan kesiler sinir harabiyeti yapacağından süt salınımını etkileyebilir. Biyopsi sonrasında gelişebilecek yara veya enfeksiyon süt yapan dokuya zarar verebilir. Bazı cerrahlar süt veren memeden biyopsi yapmaya isteksiz olabilir çünkü etkilenmiş dokuyu görmek daha zor olabilir. Ama doku örneği yine de alınabilir ve süt yaranın iyileşmesini geciktirmez. İşlem sonrası süt dolu kistlerin (galaktosel) gelişme riski vardır, ama bu durum iğne aspirasyonu ile tedavi edilebilir. Eğer enfeksiyon olursa, emzirmeye uygun antibiyotikler ile tedavi edilebilir.

Röntgen, mamografi, MRG ve BT tanı yöntemlerindeki radyasyon emzirme döneminde güvenlidir. Bu tipteki radyasyon canlı hücrelerde DNA mutasyonu oluşturabilecek özellikte olmasına rağmen sütte birikmez, bu nedenle emzirmeye ara vermeden devam edilebilir. Galaktografi, BT, MRG, MIBI sintigrafi ya da PET tanı testlerinde kullanılan radyoopak ve radyokontrast ajanlar son derece eylemsizdir ve ağız yoluyla alındığında neredeyse hiç emilmezler, böylece süte geçmezler ve kullanıldıklarında emzirmeye ara vermek gerekmez.

Tanı testlerinde veya tedavide kullanılan radyoaktif izotoplar —radyoaktif iyot da dahil olmak üzere— emzirirken güvenli DEĞİLDİR; çünkü bu bileşikler sütte birikir ve bebek için tehlikelidir. Özel olarak radyoaktif iyot-131 kullanımında emzirmek; sadece etkilenen sütün bebeğe zarar vereceğinden dolayı değil, aynı zamanda meme dokusunda biriken riskli radyasyon düzeyi sebebiyle annenin meme kanserine yakalanma riski artacağından güvenli değildir. Bu özel iyotun kullanılması, annenin meme dokusunun küçülerek gebelik öncesi haline dönmesine zaman tanımak için haftalar önceden tamamen sütten kesilmeyi gerektirir, böylece zarar görebilecek daha az doku kalır. Diğer radyoaktif izotopları kullanmak için sütten tamamen kesmek gerekli değildir; (çoğu hastanenin radyoloji bölümünde yapılması mümkün olan) testler annenin sütünde artık izotop bulunmadığını gösterene kadar, bebeğin önceden sağılmış süt veya formül mamayla beslenmesi, emzirmeye sadece geçici olarak ara verilmesi yeterlidir. Bu süreçte anne, sütünü sağıp atarak süt üretimini koruyabilir ve radyasyonun vücuttan atılmasını hızlandırabilir. Radyoaktif izotopların sütten atılma sürelerini gösteren listeye ulaşmak için neonatal.ttuhsc. edu adresini ziyaret edebilirsiniz.

Radyasyon tedavisi süt yapan dokuyu tahrip eder ve süt üretme kabiliyetini azaltması, bazen yok etmesi muhtemeldir. Ancak, radyasyon almayan meme bundan etkilenmez ve bu memeyi emzirmek güvenlidir.

Kemoterapi sırasında emzirmek kesinlikle kontraendikedir (tıbben kesinlikle yasaktır) çünkü kanseri yok etmek için kullanılan ilaçlar son derece toksiktir ve süte geçer. Kemoterapisi tamamlanan annenin, kullanılmış olan ilaçlara bağlı olarak, relaktasyon yoluyla veya yeni bir gebelik sonucu tekrar emzirmesi mümkün olabilir.

Lokal anestezi, tespit edilebilir düzeyde süte geçmediğinden, kullanıldığında emzirmeye herhangi bir şekilde ara vermek gerekli değildir.

Genel anestezi sütten kesmeyi ya da emzirmeye ara vermeyi gerektirmez. Anne genel anesteziden tamamen uyanır uyanmaz bebeğini emzirmesi veya süt sağması güvenlidir çünkü genel anestezi ilaçları annenin vücudunda hızla etkisizleştirilir. Uyuşukluk hali geçtiğinde annenin sütünde de aktif anestezi ilacı bulunmaz.

Tanı ya da doku-çıkarma (tedavi) operasyonları için sütten kesilme hemen hiçbir zaman gerekli veya yardımcı değildir. Emzirmeyi bıraktıktan aylar sonra bile süt üretimi devam edebileceği için, neredeyse her zaman süt kanallarında kalan süt vardır. Birden sütten kesilmek, kanalların tıkanmasına ve mastite yol açabilir. Tanısal ve doku çıkarma operasyonları esnasındaki süt sızıntısını en aza indirmek için, işlem öncesinde emzirilerek veya sağılarak memenin iyice boşaltılması sağlanabilir.

Emzirmenin sonlandırılması, annenin daha “güçlü olmasını” sağlamaz. Emzirmek, biberonla beslemeye kıyasla, kayda değer şekilde daha pratiktir ve zamandan tasarruf sağlar. En çok ihtiyaçları olduğu zamanda, anneyi de bebeği de besleyen duygusal bağı ve yakınlığı sağlar.

Emzirmek meme kanserinin nüks etme riskini arttırmaz.

---

Referanslar

Buescher E. Anti-inflammatory characteristics of human milk: how, why, where. Adv Exp Med Biol. 2001;501:207-22.

David F. Lactation following primary radiation therapy for carcinoma of the breast. Int J Radiat Oncol Biol Phys. 1985 Jul;11(7):1425.

Escobar P, Baynes D, Crowe J. Ductosopy-assisted microdochectomy. Int J Fertil. 2004;49(5):222-4.

FitzJohn T, Williams D, Laker M, Owen J. Intravenous urography during lactation. Br J Radiol. 1982;55(656):603-5.

Grunwald, F, Palmedo, H., Biersack H. Unilaterial iodine-131 uptake in the lactating breast. J Nucl Med. 1995;36(9):1724-1725.

Hale T. Medications and Mothers’ Milk. Amarillo, TX:Hale Publishing, 2010.

Hale T, Berens P. Clinical Therapy in Breastfeeding Patients, 3rd ed. Amarillo, TX:Hale Publishing, 2010.

Helewa M, Levesque P, Provencher D, Lea R, Rosolowich V, Shapiro H. Breast cancer, pregnancy, and breastfeeding. J Obstet Gynaecol Can. 2002 Feb;24(2):164-80.

Higgins S, Haffty B. Pregnancy and lactation after breast-conserving therapy for early stage breast cancer. Cancer. 1994 Apr 15;73(8):2175- 80.

Kubik-Huch R, Gottstein-Aalame N, Frenzel T, Seifert B, Puchert E, Wittek S, Debatin J. Gadopentetate dimeglumine excretion into human breast milk during lactation. Radiology. 2000 Aug;216(2):555-8.

Mohrbacher N. Breastfeeding Answers Made Simple. Amarillo, TX: Hale Publishing, 2010.

Moran M, Colasanto J, Haffty B, Wilson L, Lund M, Higgins S. Effects of breast-conserving therapy on lactation after pregnancy. Cancer J. 2205;11(5):399-403.

Neifert M. Breastfeeding after breast surgical procedure or breast cancer. NAACOGS Clin Issu Perinat Womens Health Nurs. 1992;3(4):673-82.

Nielsen S, Matheson I, Rasmussen J, Skinnemoe K, Andrew E, Hafsahl G. Excretion of iohexol and metrizoate in human breastmilk. Acta Radiol. 1987;28(5):523-6.

Pezzi C, Kukora J, Audet I, Herbert S, Horvick D, Richter M. Breast conservation surgery using nipple-areolar resection for central breast cancers. Arch Surg. 2004 Jan;139(1):32-7.

Robinson P, Barke, P, Campbell A, Henson P, Surveyor I, Young P. Iodine-131 in breast milk following therapy for thyroid carcinoma. J Nucl Med. 1994;35(11):1797-1801.

Rofsky N, Weinreb J, Litt A. Quantitative analysis of gadopentetate dimeglumine excreted in breast milk. . J Magn Reson Imaging 1993 Jan-Feb;3(1):131-2.

Sickles E, Abele J. Milk of calcium within tiny benign breast cysts. Radiology. 1981;141(3):655-8.

Spigset O. Anaesthetic agents and excretion in breast milk. Acta Anaesthesiol Scand. 1994 Feb;38(2):94-103.

Tralins A. Lactation after conservative breast surgery combined with radiation therapy. Am J Clin Oncol. 1995 Feb;18(1):40-3.

Uematsu T, Kasai M, Yuen S. A cluster of microcalcifications: women with high risk for breast cancer versus other women. Breast Cancer. 2009;16(4):307-14.

West D, Hirsch E. Breastfeeding after Breast and Nipple Procedures: A Guide for Healthcare Professionals. Amarillo, TX:Hale Publishing, 2008.

Diana West, BA, IBCLC, bir LLL lideri ve Teresa Pitman ve Diane Wiessinger ile birlikte La Leche League International kitabı olan Emzirme Sanatı’nın 8. baskısının eş yazarıdır. Lisa Marasco, MA, IBCLC ile birlikte The Breastfeeding Mother’s Guide to Making More Milk, ve Dr. Elliot Hirsch ile birlikte Breastfeeding After Breast and Nipple Procedures kitaplarının eş yazarıdır. Ayrıca Clinician’s Breastfeeding Triage Tool ve Defining Your Own Success: Breastfeeding After Breast Reduction Surgery kitaplarının yazarıdır. Üç oğlu ve kocası Brad ile birlikte batı New Jersey’nin resmedilmeye değer dağlarında yaşamaktadır.