Orijinal Yazı: Respiratory Syncytial Virus (RSV) in Babies and Small Children
Çeviren: Dr Hüray Kök, Sosyal Pediatrist Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı ;
Dyt. Nihan Zayım, Diyetisyen, Uzman Emzirme Danışmanı
Anne sütü ile beslenen bebekler, RSV enfeksiyonu sırasında da emzirilmeye devam edilmelidir. Emzirilmeye devam edilen bebeklerin daha hızlı iyileştiğini, daha az oksijen tedavisine ihtiyaç duyduklarını ve anne sütünde bulunan antikorların onları koruyarak iyileşmeye yardımcı olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur.(1,2,3)
ANNE SÜTÜ İLE BESLENME RSV İLE ENFEKTE OLAN BEBEKLERİ KORUR MU?
Anne sütü, RSV ile enfekte olan bebekleri korur mu ya da daha hızlı iyileşmelerine yardımcı olur mu? Evet!
Çok sayıdaki çalışmadan elde edilen veriler, anne sütü ile beslenen çocuklarda orta kulak iltihabı, akut ishal, alt solunum yolu enfeksiyonları, ani bebek ölümü sendromu, inflamatuar bağırsak hastalığı, çocukluk çağı lösemisi, diabetes mellitus (şeker hastalığı), obezite, astım ve atopik dermatit gibi akut ve kronik çocukluk çağı hastalıklarının daha az görüldüğünü göstermiştir. Bu nedenle Amerikan Pediatri Akademisi anne sütü ile beslenmeyi önermektedir.(1)
ARAŞTIRMA BULGULARI
Şubat 2022 tarihli bir araştırmada, "emzirmenin, RSV enfeksiyonuna bağlı bronşiolit olan bebeklerde koruyucu bir etkiye sahip olduğu gösterilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü, bebeklerde bağışıklığın en üst düzeyde oluşturulması ve viral enfeksiyonlara karşı korunmanın sağlanabilmesi için en az altı ay sadece anne sütüyle beslenmeyi önermektedir. Bu derlemede, sadece anne sütüyle ya da kısmen anne sütüyle beslenmenin hastalığın şiddetini, hastanede kalış süresini ve oksijen desteği ihtiyacını azalttığını gösterilmiştir.” (2)
“Oksijen tedavisi gerektiren ciddi RSV enfeksiyonu, SAS ( sadece anne sütü ile beslenen) grubunda, FS (formül sütle beslenen) grubuna göre daha az saptanmıştır. Anne sütünün RSV enfeksiyonu üzerindeki bu koruyucu etkisi daha az havayolu hasarı gelişmesini sağlayarak oksijen tedavisi ihtiyacını azaltabilmektedir." (3)
EMZİRDİĞİM BEBEĞİM RSV İLE ENFEKTE OLURSA NE YAPMALIYIM?
Emzirmeye devam etmek çok önemlidir. Bebeğinizin burnu çok mu tıkanıyor? Burnunun açılmasını kolaylaştırmak için dik pozisyonda emzirmeyi deneyin. Emzirmeden önce burnunu temizlemek için serum fizyolojik burun damlası ve burun yıkama araç gereçlerini kullanıp kullanamayacağınızı doktorunuza sorun.
Bebeğiniz emzirilemeyecek kadar hasta veya burnu tıkalı ise, sütünüzü bebeğinize vermek için sık sık pompayla ya da elle sağım yapın. Böylece bebeğinizin anne sütünde bulunan antikorlarla korunmaya devam etmesini sağlamış olursunuz. Hastalık süresince bebeğinizi mümkün olduğunca dik bir şekilde göğsünüzde tutun. Bu onu rahatlatacak ve bebeğinizin daha rahat nefes almasına yardımcı olacaktır. Araştırmalar, emzirilen bebeklerde ve çocuklarda iyileşmenin daha hızlı olduğunu göstermiştir.
RSV İLE ENFEKTE OLURSAM NE YAPMALIYIM?
Annenin virus kaynaklı solunum yolu enfeksiyonları sırasında bebeklerini emzirmeye devam etmelerine tıbbi bir engel yoktur. RSV enfeksiyonunun bir istisna olduğuna dair de herhangi bir kanıt yoktur. Zaten annelerin bebeklerini emzirmeye ara vermelerini gerektiren enfeksiyonlar nadirdir. Anne sütü ile besleme, sütte bulunan antikorlar sayesinde ek koruma sağlar. Enfeksiyonlar sırasında el hijyenine dikkat etmek önemlidir. Grip enfeksiyonlarında önerildiği gibi çocuğunuzu kucağınıza aldığınızda veya onu beslerken maske takmanız, öksürme yoluyla virüse maruz kalmayı da azaltabilir.(4)
RSV HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR
Aşağıdaki bilgiler Amerika’nın Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'nin (CDC) internet sitesinden alınmıştır.5,6 Bu sık sorulan sorular arasında RSV belirtileri,RSV enfeksiyonundan korunma ve hastalığın nasıl yayıldığına ilişkin açıklamalar yer alıyor.
Respiratuvar Sinsityal Virüs (RSV) Nedir?
RSV, alt solunum yolu enfeksiyonuna neden olan, toplumda sık görülen, bulaşıcı bir virüstür. RSV ile enfekte olan çoğu kişide, soğuk algınlığına benzer hafif şikayetler görülür. RSV herhangi bir yaş grubunda görülebilir. Bununla birlikte çoğu çocuk ilk iki yaş içerisinde en az bir kez RSV enfeksiyonu geçirmiştir. Sonbahar kış ve ilkbaharda sık görülür.
Nasıl yayılır?
Öksürme ve hapşırmayla havaya dağılan damlacıklar yoluyla, RSV bulaşmış kapı kolları gibi yüzeylere dokunma veya öpüşme gibi doğrudan temas yoluyla yayılabilir. Virüs sert yüzeylerde saatlerce canlı kalabilir.
RSV'nin belirtileri nelerdir?
Belirtiler içerisinde öksürme, hapşırma, burun akıntısı, iştahta azalma, ateş ve hırıltı yer alabilir. Hırıltı, kaba bir ıslık sesi gibidir. Bebeklerde huzursuzluk, hareketlilikte azalma ve nefes almada zorlanmaya neden olabilir. RSV, Amerika Birleşik Devletleri'nde bir yaşından küçük çocuklarda bronşiyolit (akciğerdeki küçük hava yollarının iltihabı) ve pnömoninin (akciğer enfeksiyonu) en yaygın nedenidir.
RSV komplkasyonlari açısından kimler yüksek risk altındadır?
Prematüre bebekler, kalp veya kronik akciğer hastalığı olan küçük çocuklar, zayıf bağışıklık sistemi olan küçük çocuklar, baskılanmış bağışıklık sistemi olan yetişkinler ve altta yatan kalp ve akciğer hastalığı olan yaşlılar en riskli grubu oluşturur. Altı aydan küçük RSV'li çocukların yüzde bir-ikisinin tedavi için hastaneye yatırılması gerekebilir.
RSV nasıl önlenir?
Elleri sık sık en az 20 saniye su ve sabunla yıkamak, öksürürken ve hapşırırken ağız ve burnu, mendil veya dirseğin iç yüzüyle kapatmak, hasta kişilerle yakın temastan ve çatal, kaşık, bardak gibi yemek malzemelerini paylaşmaktan kaçınmak, kapı kolları ve telefon gibi sık dokunulan yüzeyleri temizlemek gibi önlemlerin alınması RSV yayılımının önlenmesine yardımcı olacaktır. İki yaşın üzerindeki küçük çocuklar ve ebeveynler, kalabalık ortamlarda maske takmayı tercih edebilirler. İki yaşından küçük çocuklarınsa maske takması önerilmez. Hasta kişilerle bir arada bulunulmaması önemlidir. Araştırmalar, anne sütü ile beslenmenin bebek koruması için önemli antikorlar sağlayarak koruyucu bir önlem olduğunu göstermektedir.
RSV'yi önlemek için bir aşı var mı?
Şu anda geliştirilmekte olan birkaç RSV aşısı vardır. Bunlardan bir tanesi şu anda Avrupa'da test ediliyor. Kasım 2022 itibariyle risk grubundaki kişileri aşılamak için rutinde kullanılan herhangi bir aşı yoktur.
KAYNAKLAR
1. American Academy of Pediatrics, Updated AAP guidance recommends longer breastfeeding due to benefits, June 2022, https://publications.aap.org/aapnews/news/20528/Updated-AAP-guidance-recommends-longer (accessed 23 November 2022).
2. Minerva, G. and Philip, R. Pediatrics, Impact of Breastfeeding on the Incidence and Severity of RSV Bronchiolitis in Infants: Systematic Review, February 2022, https://publications.aap.org/pediatrics/article/149/1%20Meeting%20Abstracts%20February%202022/280/185980/Impact-of-Breastfeeding-on-the-Incidence-and (accessed 23 November 2022)
3. Min Jeong Jang, Yong Joo Kim, Shinhye Hong, Jaeyoon Na, Jong Hee Hwang, Son Moon Shin and Young Min Ahn, PubMed Central, Positive Association of Breastfeeding on Respiratory Syncytial Virus Infection in Hospitalized Infants: a Multicenter Retrospective Study, November 2019 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7170789/
(accessed 23 November 2022)
4. American Academy of Pediatrics, Policy Statement on the Use of Human Milk, June 27 2022 https://publications.aap.org/pediatrics/article/150/1/e2022057988/188347/Policy-Statement-Breastfeeding-and-the-Use-of (accessed 6 December 2022)
5. CDC, Respiratory Syncytial Virus Infection (RSV), last reviewed October 2022, https://www.cdc.gov/rsv/index.html (accessed 23 November 2022)
6. AAP, Mask guidance from the AAP, last updated June 2022, https://www.aap.org/en/pages/2019-novel-coronavirus-covid-19-infections/clinical-guidance/face-masks-and-other-prevention-strategies/ (accessed 23 November 2022)
Updated December 2022
